DCG Bilişim

SAP R/3 mimarisini bir önceki blog sayfamızda anlatmıştık. Her ne kadar uygulama ve veri tabanı seviyeleri dağıtılmış şekilde performansı arttırılarak çalıştırılıyor olsa da büyük veri, satır tabanlı ve sabit disk üzerinde çalışan veri tabanının performansını olumsuz yönde etkiliyor. Bu zafiyetten en az etkilenebilmek için programlama esnasında ham verinin mümkün olduğunca uygulama katmanında işlenmesi gerekmekteydi. Hızlı çalışan bir ABAP programı için, kodun veri tabanı katmanı ile mümkün olduğunca az etkileşime girmesi gerekirdi. Ayrıca programın çalıştırma sırasında, index ve hash algoritması kullanımlarından faydalanarak sorgulardan hızlı cevap alınması amaçlanıyordu.

SAP HANA Nedir?

Sabit disk üzerinde çalışan veri tabanı mimarisi ile veri tabanı sunucusunun büyük veri karşısında cevap verme süreleri uzun oluyordu. Bunun üzerine gelişen bellek içi veri tabanı teknolojileri ile beraber 2010 yılında SAP, bellek içi işlem platformu SAP HANA ürününü duyurdu. Yeni bir ürün olmakla beraber mevcut SAP ERP ile de çalışabiliyordu. 2012 yılında SAP BW on HANA ürünü ile büyük veri üzerinden hızlı rapor alınabilmesi amaçlandı. Peşinden SAP Business Suite on HANA ürünü 2013’te duyuruldu. Aynı zamanda SAP HANA Enterprise Cloud ürünü ile bu ürünlerin bulut ortamında kullanılması sağlandı. Böylelikle iş süreçleri hem HANA üzerinde hem de bulut ortamında çalışabilmesi gerçekleşti. 2014 ve sonrasında ise SAP ERP’ye göre basitleştirilmiş bir veri modeli ile önce SAP Simple Finance on HANA ve en son olarak 2015’te SAP S/4 HANA ürünleri piyasaya sunuldu.

SAP HANA Mimarisi

HANA veri tabanı kolon bazlı ve bellek içinde çalışmaktadır. Bilgisayar mimarisinde veri tutabilen temelde 3 donanım bileşeni vardır: Sabit disk, bellek (RAM) ve işlemci ön belleği. Bu donanımların cevap verme süreleri de farklıdır. En hızlı cevap veren işlemci ön belleğidir. İşlemcinin sık kullandığı veri ve uygulamalara en hızlı biçimde ulaşmasını sağlamak üzere tasarlanmıştır ancak belleğe oranla çok düşük kapasiteye sahiptir. En hızlı cevap veren 2. donanım ise bellektir. Gelişen bellek donanımı teknolojisi ile beraber belleğin tutabildiği verinin boyutu terabayt düzeyine ulaştı. Bununla beraber bellek içi veri tabanı mimarisi de gelişti ve ticari anlamda kullanılabilir hale geldi. Sabit disk ise cevap verme süresinin en fazla olduğu donanım bileşenidir ancak bellekler veriyi, elektrik olduğu müddetçe tutabilirlerken sabit diskler veri tutabilmeleri için elektriğe ihtiyaç duymazlar. Bu yüzden bellek için veri tabanı mimarisinde kısa periyotlarda verinin sabit diske yazılması gerekmektedir. Böylece olası güç kesintisi senaryolarında veri kaybı yaşanmaz.

Kolonlu Veri Depolama

Veri tabanı tablosu geleneksel olarak satırlar ve sütunlar halinde düzenlenmiş iki boyutlu bir veri yapısıdır. Bilgisayar belleği, aksine, doğrusal bir yapı olarak düzenlenmiştir. Bir tablo, satır veya sütun sırasıyla temsil edilebilir. Satır yönelimli (row-oriented) bir veri varlığı, bir tabloyu bir kayıt dizisi olarak saklar. Tersine, sütun depolamada bir sütunun girişleri bitişik bellek konumlarında saklanır. SAP HANA her ikisini de destekler, ancak özellikle sütun sırası depolama için optimize edilmiştir.

Kolon bazlı sıralama yapıldığında genellikle bitişik değerler tekrarlanır. Bu şekilde yüksek verimli sıkıştırma sağlanmasına olanak verir. SAP HANA, çalışma uzunluğu kodlama, küme kodlama ve sözlük kodlama gibi yüksek verimli sıkıştırma yöntemleri kullanır.

Kolonlu veri depolama, çoğu durumda ek dizin yapılarına olan ihtiyacı ortadan kaldırır. Verileri sütunlarda depolamak, işlevsel olarak her sütun için yerleşik bir dizine sahip olmaya benzer. Bellek içi kolon veri deposunun sütun taraması, verinin sıkıştırılmış olmasına rağmen oldukça yüksek performansla okuma işlemlerine izin verir.

SAP HANA için ABAP

SAP R/3 mimarisine karşın SAP HANA mimarisinde ABAP programlarının kendi içindeki işlemleri, uygulama katmanından ziyade veri tabanı katmanında yapıyor olması, programların daha performanslı çalışmasını sağlar. Böylelikle SAP HANA veri tabanının performansı ABAP programına yansımış olur. Bunun için kodlama mantığının da buna göre şekillenmesi gerekir.

SAP S/4 HANA Nedir?

Şu ana kadar SAP HANA mimarisini ve onun getirilerini ele aldık. Bu mimari üzerinde koşan SAP’nin ERP modüllerindeki süreçlerinin bütününe ise SAP S/4 (Simple For) HANA deniyor. Burada SAP, R/3’ün devamını ve bir sonraki nesil ERP mimarisini betimlemek için S/4 kısaltmasını kullanmış.

SAP S/4 ile veri tabanı mimarisi ile beraber sunum katmanının da hem görsel hem de işlevsel olarak değişmiştir. Kullanıcılar SAP GUI ekranlarından bağlanmaya devam ederken herhangi bir cihazın web tarayıcısından da kullanıcı dostu ekranlarda SAP sistemine bağlanabilir.

SAP S/4 HANA ile çeşitli modüller bulunmaktadır. Bunlar:

• SAP S/4HANA Asset Management
• SAP S/4HANA Cross Capabilities
• SAP S/4HANA Finance
• SAP S/4HANA Industries
• SAP S/4HANA Manufacturing
• SAP S/4HANA R&D and Engineering
• SAP S/4HANA Sales
• SAP S/4HANA Service
• SAP S/4HANA Sourcing & Procurement
• SAP S/4HANA Supply Chain

R/3 sistemi nedir?

1- Sunum Katmanı (Presentation Layer):

Kullanıcıların sisteme girebildikleri, veri girişi yapabildikleri ve raporları görüntüleyebildikleri katmandır. Kullanıcılar SAP GUI programı veya web tarayıcı üzerinden sisteme giriş yapabilmektedir. Buraya aynı zamanda ön yüz (frond-end) katmanı da denir. Bu katmandan gelen çağrılar ve istekler Uygulama Katmanı (Application Layer) tarafından işlenir.

2- Uygulama Katmanı (Application Layer):

Uygulama Katmanı merkezdeki bir veya daha fazla sunucuda bulunabilir. Dispatcher sayesinde kullanıcılardan gelen istekler uygun işleyicilere (Work Process) dağıtılır. ABAP ile yazılan uygulamalar bu katmanda derlenir, işlenir ve çalıştırılır. Uygulamadaki sorgu ve komutlara göre Veri Tabanı Katmanı’na okuma yazma emirleri gönderir.

3- Veri Tabanı Katmanı (Database Layer):

R/3 sistemindeki tüm verilerin tutulduğu, merkezi veri tabanı sisteminden oluşur. Veri Tabanı Katmanı’nın amacı ABAP uygulamaları tarafından oluşturulan SQL sorgularına ve komutlarına göre verileri veri tabanından çekmek veya veri tabanında saklamaktır. Veri Tabanı ve Uygulama katmanları aynı veya farklı sunucuda olabilir.

Veri Tabanı Katmanı, Veri Tabanı Yönetim Sistemi (Database Management System – DBMS) tarafından yönetilir. SAP’nin HANA adında kendi veri tabanı ürünü mevcuttur ancak Oracle, Microsoft SQL gibi büyük veri tabanları ile de uyumludur. Veri tabanında hem işlemsel veriler, hem R/3 arzu edildiği gibi çalışmasını sağlayan uyarlama verileri, hem de tüm ABAP uygulamalarının kodları bulunur. Uygulamalar ile alakalı tüm bilgiler (programlar, sınıflar, fonksiyonlar, ekranlar…) R/3 Repository denen veri tabanının bir bölümünde tutulur. Buradaki nesneler ABAP Workbench’te kullanılır.

R/3 sisteminin amacı nedir?

Bu uygulamaların hepsi ABAP kodlaması ile yazılmıştır. Buna göre bir SAP danışmanı herhangi bir geliştirme yapmak isterse önce SAP üzerinde bu geliştirmenin ihtiyacı olan bileşenleri (tablo, yapı) bilmesi gerek. Ayrıca SAP’nin modüllerinin çalışma şekilleri ve mevcut olan programları da bilmek gerekir. Aksi taktirde daha önce SAP’de zaten var olan bir geliştirme için gereksiz yere emek harcanmış olabilir. Her SAP danışmanı kendine bir modül seçer ve bu modül üzerinde uzmanlığını geliştirir. ABAP danışmanı ise modül danışmanından aldığı bilgilerle ya da modül danışmanının hazırladığı fonksiyonel tasarım dokümanları sayesinde geliştirmelerini yapar.

R/3 Menüsü:

Ana menü 3 başlık altında toplanmıştır.

Uygulama Menüsü (Modüller) : Burada modüllerde kullanılan veri girişi ve rapor programları bulunur.

Basis Menüsü (Sistem): Sistem ile ilgili tüm bakım ekranlarının ve izleme raporlarının bulunduğu menüdür.

Geliştirme Menüsü: ABAP geliştirme ve modül bazında uyarlama ekranlarının bulunduğu bölümdür.